Flagrantefque hyemes; crepitantia fidera paffim
Scintillant, totoque pluunt incendia cœlo.
Nec minus in terris vulcanus mille figuras
Induit, ignivomasque feras, et fulgida monstra,
Terribiles vifu formas! hic membra leonis
Hifpida mentitur, tortifque comantia flammis
Collaquatit,rutilasque jubas; hie lubricus anguem 165
Ludit, fubfiliens, et multo fibilat igne.
Lætitiam ingentem atque effufa hæc gaudia civis Jam tandem fecurus agit, pofitoque timore Exercet ventos, claffemque per ultima mundi Impune educit, pelagoque licentius errat : Seu conftricta gelu, mediifque horrentia Cancri Menfibus arva videt; feu turgida malit olenti Tendere vela noto, qua thurea flamina mifcet Eolus, et placidis perfundit odoribus auras.
Vos animæ illuftres heroum,umbræ que recentes 175
Quarum trunca jacent et adhuc ftillantia crudis
Corpora vulneribus, quibus hæc optabilis orbi
Parta quies, nondum Naffovo abducite veftro
Fida fatellitia, at folitis ftipate catervis
Ductorem, et tenues circum diffundite turmas. 180
Tuque Maria, tuos non unquam oblita Britannos,
O Diva! O patiens magnum expectare maritum!
Ne terris Dominum invideas, quanquam illum
Detineant, longamque agitent fub vindice pacem. 184
Qua penetrat foffor terræ cæca antra, metallo
Fœcunda informi, rudibufque nitentia venis;
Dum ftupet occultas, gazas, nummofque futuros,
Eruit argenti latices, nitidumque liquorem;
Qui nullo effufus prodit veftigia tractu
Nec terram figno revolubilis imprimit udo,
Sed fractus fparfim in globulos formam ufque rotun-
Servat, et in teretes lapfans fe colligit orbes.
Incertum qua fit natura, an negligat ultra
Perficier, jubar et maturus inutile temnat;
An potius folis vis imperfecta relinquat
Argentem male coctum, divitiafque fluentes:
Quicquid erit, magno se jactat nobilis usu;
Nec Deus effulfit magis afpectabilis olim,
Cum Danaen Aavo circum pretiofus amictu
Ambiit, et gratam fuadente libidine formam,
Depluit irriguo liquefa&tum Numen in Auro.
Quin age, fume tubum fragilem, cui denfior aër Exclufus; fundo vitri fubfidat in imo Argenti ftagnum; ut pluvia impendente metallum 20 Mobile defcendat, vel contra, ubi postulat æftus, Prodeat hinc liquor emergens, et rurfus inane Occupet afcenfu, tubulumque excurrat in omnem. Jam coeli faciem tempeftatefque futuras Confeia lympha monet, brumamque et frigora narrat. Nam quoties liquor infurgit, vitreoque canali
Sub.atum nequeunt ripe cohibere priores;
Tum lætos fperare dies licet, arva fatentur
Eftatem, et large diffufo lumine rident.
Sin fefe immodicum attollens argenteus humor, 30
Et nimium oppreffus, contendat ad ardua vitri,
Jam fitiunt herbæ, jam fuccos flamma feraces
Excoquit, et languent confumto prata virore.
Cum vero tenues nebulas fpiracula terræ
Fundunt, et madidi fluitant fuper æqora fumi,
Pabula venturæ pluviæ; tum fufile pondus
Inferiora petit; nec certior ardea cœlos
Indicat humentes, medias quando ætheris oras
Tranando, craffa fruitur fublimius aura,
Difcutit et madidis torantia nubila pennis.
Nunc guttæ agglomerant, difperfas frigora ftipant
Particulas, rarufque in nimbum cogitur humor:
Prata virent, fegetem fœcundis imbribus æther
Irrigat, et bibulæ radici alimenta miniftrat.
Quin ubi plus æquo defcendens uda metalli
Fundum amat, impatiens pluviæ, mutuenfque procel-
Agricolæ caveant; non hoc impune colonus
Afpicit; oftendet mox fœta vaporibus aura
Collectas hyemes, tempeftatemque fonoram.
At licet argentum mole incumbente levatum
Subfidat, penitufque imo fe condat in alveo,
Cætera quæque tument; everfis flumina ripis
Expatiata ruunt, fpumantibus æftuat undis
Diluvium, rapidique effufa licentia ponti.
Nulla tacet fecreta poli mirabile vitrum, Quin varios cœli vultus et tempora prodit. Ante refert, quando tenui velamine tutus Incedes, quando fperabis frigidus ignem.
Augurio hoc fretus, quanquam atri nubila cœli Dirumpunt obfcura diem, pluviafque minantur; 60 Machina fi neget, et fudum promittat apertum, Audax carpat iter nimbo pendente viator; Nec metuens imbrem, pofcentes meffor aristas Profternat terræ jam bruma incumbit inermis, 64 Frigoraque haud nocitura cadunt, feriuntque paratos.
PRELIUM INTER PYGMEOS ET GRUES COMMISSUM.
PENNATAS acies, et lamentabile bellum
Pygmeadum refero: parvas tu, Mufa, cohortes
Inftrue; tu gladios, mortemque minantia rostra,
Offenfofque Grues, indignantefque pufillam
Militiam celebra;volucrumque hominumquetumultus.
Heroum ingentes animos et triftia bella
Pieridum labor exhaufit, versuque fonoro
Juffit et æterna numerorum affurgere pompa :
Quis lectos Graiûm juvenes, et torva tuentem
Thefea, quis pedibus velocem ignorat Achillem? 10
Quem dura Æneæ certamina, quem Gulielmi
Gefta latent? fratres Thebani, et flebile fatum
Pompeii quem non delaffavere legentem?
Primus ego intactas acies, gracilemque tubarum
Carmine depingam fonitum, nova caftra fecutus; 15
Exiguofque canam pugiles, Gruibufque malignos
Heroas, nigrifque ruentem è nubibus hoftem.
Qua folis tepet ortu, primitiifque diei
India læta rubet, medium inter inhospita faxa
(Per placidam vallem, et paucis accessa vireta)
Pygmæum quondam steterat, dum fata finebant,
Imperium. Hinc varias vitam excoluere per artes
Seduli, et affiduo fervebant arva popello.
Nunc fi quis dura evadat per faxa viator,
Defertofque lares, et valles offibus albas
Exiguis videt, et vestigia parva stupefcit.
Defolata tenet victrix impune volucris
Regna, et fecuro crepitat Grus improba nido.
Non fic, dum multos ftetit infuperabilis annos
Parvula progenies; tum, fi quis cominus ales
Congredi, et immixtæ auderet se credere pugnæ,
Miles atrox aderat, fumptifque feroculus armis
Sternit humi volucrem moribundam, humerifque re-
portat
Ingentem prædam; cæfoque epulatur in hofte.
Sæpe improvifas mactabat, fæpe juvabat
Diripere aut nidum, aut ulcisci in prole parentem.
Nempe larem quoties multa conftruxerat arte,
Aut uteri pofuiffet onus, volucremque futuram;
Continuo vultu fpirans immane minaci
|